تعداد ریشه و کانال دندان:

ریشه و کانال هر دندان فاکتور مهمی برای انجام درمان عصب کشی است. این بدان دلیل ست که تمیز کردن تمام این کانال ها برای درمان موفقیت آمیز و نجات دندان ضروری است. به علاوه، تعداد ریشه و کانال دندان در هزینه نهایی درمان نقش دارد.

برای مثال، پیچیدگی درمان دندان، تعداد جلسات مورد نیاز برای تکمیل درمان، و هزینه نهایی همه تحت تاثیر تعداد ریشه و کانال دندان هستند.

هر دندان چند ریشه و کانال دارد؟

تعداد مشخصی برای هر دندان وجود ندارد. دندان های مختلف ممکن است تعداد مختلفی ریشه و کانال داشته باشند، با این حال همان نیز تابع قانون خاصی نیست.

به طور کلی، لیست زیر به عنوان ریشه و کانال دندان های مختلف مورد انتظار است. کانال ممکن است بسیار ریز باشد و پیدا کردنش دشوار باشد. اما معمولا همیشه در هر ریشه حداقل یک کانال وجود دارد. در برخی موارد نیز کانال های یک ریشه به هم می پیوندند و یکی می شوند.

تعداد ریشه و کانال دندان های مختلف:

۱ ریشه و ۱ کانال در دندان های پیش و نیش فک بالا

یک یا دو ریشه و دو کانال در دندان های کرسی یا آسیاب فک بالا

۳ ریشه و ۴ کانال در دندان های کرسی اول بالا

۳ ریشه و ۳ تا ۴ کانال در دندان های کرسی دوم بالا

۳ ریشه و ۳ کانال در دندان های عقل، میزان تفاوت و بدشکلی در این دندان ها بیشتر است

۱ ریشه و احتمالا ۲ کانال در دندان های پیش پایین

۱ ریشه و ۲ یا ۳ کانال در دندان های آسیاب کوچک فک پایین

۲ ریشه و ۳ یا ۴ کانال در دندان های آسیاب بزرگ پایین

دندانپزشک همواره باید فرض کند که تعداد ریشه و کانال دندان ها با لیست فوق متفاوت است.

هر چند تعداد فوق در دندان ها رایج و معمول است، اما در درمان عصب کشی باید دید چه پیش می آید و منتظر تنوع بود.

عصب کشی تا زمانی که کل سیستم کانال و ریشه دندان تمیز نشود، موفقیت آمیز نخواهد بود. هر بخشی از دندان که درمان نشود و نادیده گرفته شود، می تواند موجب شکست درمان شود.

انواع اختلافات آناتومیک در ریشه و کانال دندان:

ریشه اضافه:

ممکن است دندان شما نسبت به دندان های همنوع خود، ریشه های بیشتری داشته باشد و به همین ترتیب کانال های بیشتری هم داشته باشد. با این حال، این اختلاف نادر است.

ریشه های همجوشی شده دندان:

رایج تر از ریشه اضافه، وجود چند ریشه (مولار و پری مولار) است که به هم چسبیده اند.

این مورد به تنهایی، درمان عصب کشی را پیچیده تر نمی کند. با این حال، چنین دندانی ممکن است تعداد کانال های متفاوت تری داشته باشد.

تعداد کانال های بیشتر:

رو به رو شدن دندانی که تعداد کانال های بیشتری نسبت به بقیه دندان ها دارد اصلا چیز عجیبی نیست.

برخی از دندان ها (نیش پایین، پری مولار و مولار بالا) بیشترین اختلاف را در تعداد کانال دارند.

روش های تشخیص تعداد ریشه و کانال دندان:

اگر تنوع در تعداد ریشه و کانال دندان بسیار رایج است و تا این حد برای موفقیت در درمان عصب کشی اهمیت دارند، از کجا باید تعداد دقیق آنها را مشخص کرد؟

سه روش برای تشخیص تعداد ریشه و کانال دندان وجود دارد:

• رادیوگرافی
• معاینه چشمی
• تشخیص لامسه ای

رادیوگرافی:

پیش از آنکه دندانپزشک کار عصب کشی را شروع کند، از دندان رادیوگرافی گرفته می شود. این تصاویر بیشترین اطلاعات را در مورد دندان و تعداد ریشه و کانال آن به دندانپزشک می دهد.

تصاویر دو بعدی:

رایج ترین نوع رادیوگرافی و شاید تنها نوعی که شما دیده اید، همانی است که در گرافی شما دیده می شود. گاهی دندانپزشک برای دیدن جزئیات بیشتر از یک دندان دستور انجام چند رادیوگرافی از زوایای مختلف می دهد. در موارد پیچیده، رادیوگرافی CBCT نیز جزئیات کاملی از دندان ارائه می دهد. این تصویر تمام تردیدها را نسبت به ریشه و کانال دندان برطرف می کند.

معاینه چشمی:

زمانی که دندانپزشک کار عصب کشی را شروع می کند، معاینه چشمی می تواند بخش مهمی از روند تعیین تعداد ریشه و کانال را انجام دهد. دندانپزشک می تواند پس از باز کردن تاج دندان، در کف حفره پالپ کانال ها را ببیند.

معاینه از طریق میکروسکوپ:

در تشخیص دقیق وضعیت دندان از ابزارهای متفاوتی استفاده می شود که یکی از آنها میکروسکوپ دندانپزشکی است. این ابزار بیشتر توسط اندودنتیست مورد استفاده قرار می گیرد. در مطالب پیشین در مورد اندودنتیست و تخصص وی صحبت شد که توصیه می کنیم به آن رجوع کنید. اندودنتیست کار بر روی عصب کشی دندان های پیچیده را بر عهده دارد.

تشخیص لامسه ای:

یکی از دیگر راه های مهم تشخیص تعداد ریشه و کانال با استفاده از حس لامسه صورت می گیرد. این روش در طول درمان عصب کشی مورد استفاده قرار می گیرد.

دندانپزشک فضای عصب را در دندان با استفاده از فایل های عصب کشی تمیز می کند. مسیری که این فایل ها در طول ریشه دندان به سمت بالا و پایین طی می کنند، به دندانپزشک تصویر مناسبی از آناتومی دندان می دهد.

موفقیت درمان عصب کشی اهمیت زیاد در نجات دندان دارد. عصب کشی آخرین راه در نجات دندانی است که بسیار پوسیده است. در غیر این صورت دندان باید کشیده شود و جایگزین شود. بنابراین، اگر عصب کشی با شکست روبه رو شود، شانس نجات مجدد دندان کاهش می یابد. معمولا در چنین شرایط، درمان مجدد دندان باید توسط اندودنتیست صورت گیرد. اما نرخ موفقیت درمان بسیار پایین تر از درمان اول است.

درد پس از عصب کشی از نشانه های شکست درمان است که به بررسی و معاینه تخصصی نیاز دارد. دندان دارای ریشه و کانال های متعددی است و شناسایی برخی از آنها به ویژه در دندان های مولار دشوار است. ممکن است دندانپزشک متوجه یک کانال نشود و مقداری از عصب و باکتری در آن باقی بماند. این یکی از علل درد پس از عصب کشی است.

اگر عصبی در دندان باقی بماند، دندان همچنان به دمای سرد و گرم حساس باقی خواهد ماند. در صورتی که باکتری عامل عفونت باشد، دندان به فشار حساس باقی خواهد ماند.

در صورت وجود مشکل جدی، هیچ یک از علل درد پس از عصب کشی به خودی خود از بین نخواهند رفت. بنابراین مراجعه برای درمان مجدد ضروری خواهد بود.