اپیکوکتومی به عنوان جراحی انتهای ریشه نیز شناخته می‌شود. این به این دلیل است که این عمل شامل برداشتن نوک ریشه دندان و بافت اطراف آن است. البته به آن جراحی آپیکال نیز می‌گویند که به “آپکس” یا انتهای دندان اشاره دارد.
اگر دندانپزشک به شما می گوید که نیاز به اپیکوکتومی دارید، احتمالاً به این دلیل است که حتی اگر دندان شما قبلاً کانال ریشه داشته است، التهاب یا عفونت باقیمانده در نزدیکی نوک ریشه وجود دارد که به استخوان فک شما می‌رسد.
اپیکوکتومی توسط چه کسی انجام می‌شود؟
اپیکوکتومی ممکن است توسط دندانپزشک انجام شود، اگرچه اغلب توسط متخصص ریشه دندان انجام می‌شود. این فرد یک نوع دندانپزشک است که در مراقبت از کانال ریشه تخصص دارد.
علت انجام این روش چیست؟
این روش معمولاً زمانی توصیه می‌شود که یک درمان استاندارد کانال ریشه قبلاً روی دندان انجام شده باشد، اما برای حفظ دندان و جلوگیری از عوارض بعدی کافی نباشد. در مواردی که نگرانی آناتومیکی در مورد نوک ریشه وجود دارد، مانند انباشتگی یک ریشه در فضای ریشه در کنار آن، اپیکوکتومی ممکن است برای جلوگیری از مشکلاتی که ممکن است بعداً روی چندین دندان تأثیر بگذارد، مفید باشد.
اگر دندانپزشک شما اپیکوکتومی را توصیه می‌کند، به این دلیل است که هیچ جایگزین واقعی جز برداشتن کل دندان شما وجود ندارد. در این صورت، شما به ایمپلنت، بریج یا پروتز جزئی متحرک نیاز دارید تا از جابجایی دندان‌های مجاور جلوگیری کنید.
آیا این عمل دردناک است؟
اپیکوکتومی می‌تواند تهاجمی‌تر از جراحی معمولی کانال ریشه باشد، به این معنی که زمان بهبودی معمولاً دردناک‌تر است. بیماران در طول اپیکوکتومی بی‌حسی موضعی دریافت خواهند کرد تا از هر گونه درد جلوگیری شود.
ناراحتی و تورم جزئی پس از عمل طبیعی است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۸ نشان داد که درد پس از عمل معمولاً در چند روز اول به‌طور پیوسته کاهش می‌یابد، به طوری که بیش از یک سوم بیمارانی که مورد مطالعه قرار گرفته‌اند، هیچ دارویی مصرف نمی‌کنند.
آن دسته از بیمارانی که پس از اپیکوکتومی دارو مصرف کردند، تسکین کافی را از مسکن‌های بدون نسخه دریافت کردند.
نحوه انجام عمل چگونه است؟
در اینجا خلاصه‌ای روش عمل ارائه می‌شود:
قبل از انجام هر کاری، به شما یک بی‌حسی موضعی داده می‌شود تا ناحیه اطراف دندان آسیب‌دیده را بی‌حس کند.
در طول این عمل، دندانپزشک یا متخصص ریشه لثه شما را بریده و بافت لثه را کنار می‌زند تا به ریشه برسد. معمولاً فقط چند میلی‌متر از ریشه برداشته می‌شود، مانند بافت عفونی اطراف ریشه.
پس از برداشتن نوک ریشه، کانال ریشه داخل دندان تمیز می‌شود و با یک پر کردن کوچک مهر و موم می‌شود تا از عفونت بعدی جلوگیری شود. دندانپزشک یا متخصص اندودنتیست شما ممکن است یک رادیوگرافی دیگر را انجام دهد تا مطمئن شود که دندان و فک شما خوب به نظر می‌رسند و هیچ فضایی وجود ندارد که عفونت جدیدی در آن ایجاد شود.
سپس بافت بخیه می‌شود، بنابراین لثه شما می‌تواند بهبود یابد و در جای خود رشد کند. استخوان فک شما نیز در نهایت اطراف پرکردگی انتهای ریشه بهبود می‌یابد. در صورت وجود، نباید درد یا ناراحتی زیادی در طول عمل احساس کنید.
اپیکوکتومی معمولاً ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می‌کشد. محل قرارگیری دندان و پیچیدگی ساختار ریشه می‌تواند بر زمان لازم برای تکمیل جراحی تاثیر بگذارد.
پس از اپیکوکتومی و بهبودی چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
در پی از بین رفتن اثر داروی بیهوشی ممکن است کمی ناراحتی و تورم جزئی را تجربه کنید. این روند به تدریج طی چند روز آینده کاهش می‌یابد، هرچند طی یک یا دو روز، باید بتوانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.
پزشک شما ممکن است برای کمک به مبارزه با عفونت موجود یا جلوگیری از عفونت بعد از عمل آنتی‌بیوتیک تجویز کند. برای درد، داروهای ضد التهابی مانند ایبوپروفن باید کافی باشد.
بخیه‌ها معمولا در عرض یک هفته برداشته می‌شوند. در زمانی که بخیه‌ها در جای خود قرار دارند، باید مراقب مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در نزدیکی محل جراحی خود باشید.
میزان موفقیت آپیکوکتومی
اپیکوکتومی به عنوان روش‌های معمول سرپایی دندان در نظر گرفته می‌شود. یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ نشان داد که حدود ۹۷ درصد موارد پس از جراحی آپیکال تا ۵ سال بعد هنوز نتایج عالی را تجربه می‌کنند و در بیش از ۷۵ درصد موارد پس از ۱۰ تا ۱۳ سال نتایج خوبی را تجربه می‌کنند.
مطالعه دیگری در سال ۲۰۲۰ نشان داد که جراحی آپیکال روشی قابل اعتماد برای حفظ دندان‌های آسیب دیده از عفونت یا سایر مشکلات در ریشه است، با میزان موفقیت ۹۱.۴ درصد پس از ۱ سال.
خطرات و عوارض عمل
در موارد نادر، ممکن است عفونت یا آسیب عصبی بیشتر را تجربه کنید. با این حال، این عوارض بعید هستند، و می‌توانند با بسیاری از انواع روش‌های دندانپزشکی، نه فقط آپیکوتومی، رخ دهند.
ناکامی این عمل
اگر اپیکوکتومی نتواند علائم را کاهش دهد یا به درستی بهبود نیابد، یک شکست محسوب می‌شود. این مسئله به ندرت اتفاق می‌افتد، به خصوص اگر دندانپزشک یا متخصص ریشه شما در این روش تجربه داشته باشد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۱ نشان داد که علت اصلی شکست جراحی آپیکال، شکاف در پر کردن انتهای ریشه است. این باعث م شود که باکتری‌ها به داخل دندان نشت کنند.
موفقیت عمل
آپیکوکتومی یک عمل جراحی معمول سرپایی است که زمانی انجام می‌شود که درمان استاندارد ریشه برای حفظ دندان کافی نباشد. این می‌تواند در پیشگیری از عوارض جدی مربوط به سلامت دهان و فک شما بسیار مهم باشد.
اپیکوکتومی معمولاً در صورتی توصیه می‌شود که روش کانال ریشه ناموفق باشد و عفونت در اطراف نوک ریشه دندان وجود داشته باشد.
توجه داشته باشید که جایگزین اپیکوکتومی برداشتن کل دندان شماست. بنابراین، اگر دندانپزشک شما جراحی نوک ریشه را توصیه کرد، آن را جدی بگیرید.
در تصمیم‌گیری در مورد انجام عمل جراحی اپیکوکتومی بر روی دندان‌های خود معطل نکنید. عفونت اطراف یکی از دندان‌های شما می‌تواند گسترش یابد و باعث مشکلات جدی سلامت دندان شود.
