برخی از کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان در ساختار چینش دندان های خود دچار بی نظمی هستند
سن مناسب جهت انجام عمل ارتودنسی دندان
برخی از کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان در ساختار چینش دندان های خود دچار بی نظمی هستند و این بی نظمی ظاهری نامناسب به دندان های آنها می دهد. گاهی این بی نظمی آنچنان چشمگیر است که اعتماد به نفس شخص را می گیرد. به همین منظور دندانپزشکان علم دندانپزشکی به فکر افتادند تا روشی برای درمان این بی نظمی بیابند و راه حل مورد نظر استفاده از عمل ارتودنسی بود. در این عمل دندان های نامنظم توسط ابزار ارتودنسی به صورت منظم محکم می گردند تا به مرور زمان در جای مناسب خود استقرار یابند و پس از تثبیت محل قرارگیری دندان ها این ابزار در پایان دوره درمان از دندان های شخص جدا می گردد.
زمانی‌که استخوان های صورت در حال رشد هستند، ارتودنسی راحت‌تر و ساده‌تر انجام می‌شود و در زمان کمتری موفقیت بالاتری خواهد داشت. اگر این زمان سپری شود تصحیح روابط به زمان و انرژی بیشتری نیاز دارد. البته در سنین بالا‌تر، بیشترین هدف درمان، مرتب کردن دندان‌ها و در سنین پایین‌تر بیشترین هدف درمان، رفع اختلالات فکی است. سن بیمار از این نظر اهمیت دارد که به ما نشان می‌دهد چه امکاناتی برای درمان در اختیار داریم.
آیا از فاکتور رشد می‌توان کمک گرفت یا خیر؟ البته فراموش نکنید که تا زمانی که دندان در دهان است می‌توان ارتودنسی را انجام داد و به قول معروف هیچ وقت دیر نیست. پیشنهاد انجمن ارتودنسی آمریکا این است که اولین ویزیت ارتودنسی باید با مشاهده اولین مشکل ارتودنسی صورت گیرد که این معاینه نباید دیرتر از ۷ سالگی انجام شود. ممکن است شروع درمان ارتودنسی در ۷ سالگی ضروری نباشد، اما معاینه دقیق در تعیین بهترین زمان شروع درمان کمک می کند.
معاینه زودهنگام باعث تشخیص بموقع مشکلات شده و فرصت زیادی برای درمان فراهم می کند. مداخله ماهرانه در الگوی رشد بیمار می تواند باعث هدایت رشد و تکامل شده و از بروز مشکلات شدیدتر در این دوره جلوگیری کند. در ۷ سالگی، اولین دندان آسیاب بزرگ در محیط دهان ظاهر می شود که نقش مهمی در جویدن و تثبیت الگوی جفت شدن دندان ها دارد. در این هنگام متخصص ارتودنسی قادر است روابط دندان ها و فکین را ارزیابی کند.
زمان درمان بستگی به نوع ناهنجاری، شدت مشکل، دارد. اگر سن بیمار کمتر باشد درمان راحت تر، کوتاه تر و موفقیت آمیز تر خواهد بود. در بیمارانی که دارای مشکل فکی هستند حتما باید بیمار را قبل از بلوغ معاینه کرد. در مورد پسرها ۹ سالگی و در مورد دختر ها ۸ سالگی معمولا مناسب ترین زمان است.
ولی براساس نوع ناهنجاری می توان زودتر هم انجام شود به عبارت دیگر در بعضی از موارد باید درمان را حتی زودتر از ۸-۹ سالگی شروع کرد که نوع ناهنجاری تعیین کننده آن است. اگر متخصص ارتودنسی در بیمار مشکل فکی را تشخیص دهد، باید با کمک دستگاه های ارتودنسی مشکل فکی بیمار درمان شود چرا که در صورت عدم درمان در زمان مناسب، دیگر نمی توان مشکل بیمار را فقط با ارتودنسی درمان کرد و بیمار نیاز به جراحی فک خواهد داشت.
بنابراین ویزیت به موقع در درمان ناهنجاری های دندان و فک بسیار اهمیت دارد ولی اگر بیمار دارای مشکل فکی نباشد و فقط دندان های او نیاز به درمان برای ردیف شدن داشته باشند در آن موقع می توان درمان را در هر سنی انجام داد گرچه در آن شرایط هم بهتر است درمان را در محدوده ۱۰ تا ۱۲ سالگی شروع کرد.
بنابراین بیماری که مشکل دندانی دارد، میتواند درمان را در هر سنی به شرطی که مشکلات لثه ای نداشته باشد انجام دهد ولی اگر مشکل فکی در سنین بزرگسالی وجود داشته باشد دیگر درمان ارتودنسی به تنهایی کارساز نخواهد بود و در آن زمان بیمار نیاز به جراحی به همراه ارتودنسی خواهد داشت. اگر مشکل فکی بیمار در سنین قبل از بلوغ تشخیص داده شود می توان با ارتودنسی به تنهایی و بدون نیاز به جراحی فک، بیمار را درمان کرد. مجدداً تاکید می شود اگر بیماران که مشکل اسکلتی در فک‌هایشان دارند، در سنین رشد و قبل از بلوغ به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند، درمان موفق‌تری خواهند داشت و می‌توان از فرآیند رشد در درمان ارتودنسی استفاده کرد.
در بیماران بزرگسال، اگر مشکل دندانی است می‌توان با درمان‌های غیرجراحی مانند براکت و سیم مشکل را حل و دندان‌ها را مرتب کرد ولی اگر مشکل مربوط به اسکلت فک‌ها باشد، در یک فرد بالغ باید نخست مشکلات دندانی را با ارتودنسی اصلاح و به دنبال آن با جراحی موقعیت فک‌ها را اصلاح کرد.
